Z problemem braku wolnych miejsca parkingowych dla mieszkańców boryka się wiele spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych w Polsce. Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Paderewskiego w Katowicach, gdzie na osiedlowych uliczkach nagminnie parkowali pracownicy i klienci okolicznych biur oraz urzędów, znalazła na to sposób. Kilka lat temu podpisała umowę o współpracy ze śląską firmą zajmującą się zakładaniem blokad na pojazdy. Na tej podstawie firma mogła osobom wjeżdżającym na teren spółdzielni i parkującym tam, zakładać blokady unieruchamiające pojazd. Ściągnięcie blokady uzależnione było od uiszczenia opłaty w wysokości 150 zł, jeśli była ona wnoszona na miejscu. W przypadku wyboru płatności przelewem w terminie 7 dni - rosła do 200 złotych. Umowa, jak i opracowany na tej podstawie "Regulamin płatnych miejsc do parkowania", przewidywały też, że w przypadku pozostawienia pojazdu na parkingu i nie opłacenia opłaty parkingowej, spółka mogła odholować pojazd na koszt kierującego. Jednocześnie zarząd spółdzielni wydał mieszkańcom karty parkingowe. Sprawa wzbudzała kontrowersje. Niejednokrotnie na miejscu interweniowała policja, ale w związku z tym, że sprawa dotyczyła umowy cywilnej i gruntu prywatnego ograniczała się tylko do pouczenia o możliwości rozwiązania sprawy na drodze sądowej. Część niezadowolonych kierowców skierowała więc sprawy cywilne do sądu. W sprawie umowy interweniowała prokuratura Umową zainteresowała się Prokuratura Okręgowa w Katowicach, która w 2019 r. skierowała do Sądu Rejonowego Katowice–Wschód pozew o ustalenie nieważności części zapisów tej umowy, pozwalających spółce zakładać blokady na koła pojazdów parkujących niezgodnie z zapisami regulaminu. - Żaden przepis prawa nie pozwala spółdzielniom mieszkaniowym, czy też wynajętym przez nie osobom fizycznym lub prawnym, na stosowanie blokad na koła pojazdu. Uprawnienia takie posiada tylko policja i straż miejska – mówi prokurator Marta Zawada-Dybek, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Katowicach. Z prokuraturą zgodził się najpierw Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, a ostatnio Sąd Okręgowy w Katowicach, który uwzględnił powództwo prokuratury i unieważnił zapisy umowy. Sąd wskazał, iż środki stosowne przez spółkę są sprzeczne z dobrymi obyczajami i przekroczona została granica swobody umów przez strony umowy. Korytarze życia na autostradach, a na osiedlu karetka może nie dojechać z pomocą Sądy niezgodne czy blokowanie jest legalne W sprawie stosowania blokad samochodów przez spółdzielnie i współpracujące z nimi firmy, sądy wypowiadały się już kilkakrotnie i odmiennie. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 17 lipca 2015 r. (sygn. I ACa 274/15) stwierdził, że założenie blokady jest dopuszczalne na podstawie ważnie zawartej umowy i to nawet sposób dorozumiały. Ważne jednak, aby użytkownik był o takiej możliwości wyraźnie poinformowany. Sąd wskazał też, iż brak jest podstaw do uznania, że takie postanowienie umowne jest sprzeczne z art. 58 (bezwzględna nieważność czynności prawnej) lub 385 1 (niedozwolone postanowienie umowne), skoro właściciel dąży do ochrony swojej własności i praw osób uprawnionych do korzystania z niej, podczas gdy kierowca parkujący w takim miejscu zaspakaja wyłącznie swój interes polegający na dostaniu się w określone miejsce w najbardziej wygodny dla siebie sposób. Podgląd ten podzielił także Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 12 czerwca 2019 r. (sygn. akt I ACa 918/18) uznając, że założenie blokady samochodu nie jest naruszeniem dóbr osobistych (prawem do wolności) zablokowanego kierowcy. Inny wyrok wydal 23 czerwca 2017 roku Sąd Okręgowy w Katowicach, który rozpoznał apelację spółdzielni (sygn. akt IV Ca 314/17). W tamtej sprawie, spółdzielnia mieszkaniowa przy wjeździe na teren postawiła znaki informujące, że parking jest przeznaczony tylko dla mieszkańców spółdzielni mieszkaniowej. Zamieściła także informację, że w przypadku nieopłacenia parkowania zostanie założona blokada na koła. Cena parkowania wynosiła 150 zł za każdą rozpoczętą dobę. Taka blokada została założona na koła pojazdu kobiety, która przyjechała pod pobliską szkołę odebrać dziecko, i miała w samochodzie drugie, chore dziecko, więc chciała zaparkować jak najbliżej. Kobieta zapłaciła opłatę za zdjęcie blokady, ale po tym pozwała spółdzielnię do sądu. I wygrała. Sąd wskazał, że pojazd może być unieruchomiony przez zastosowanie blokady na koła w przypadku pozostawienia go w miejscu, gdzie jest to zabronione, lecz nie utrudnia tam ruchu ani nie zagraża bezpieczeństwu. Ale zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym blokady może zakładać tylko policja lub straż gminna. Zgodnie bowiem z ustawą o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (art 12 ust 1 pkt 17) urządzenia do blokowania kół zalicza się do środków przymusu bezpośredniego. Prawo pozwala pobierać opłaty, ale trudno je wyegzekwować Czy gmina jest wiec bezsilna w przypadku piratów parkingowych? Jak wskazuje Cezary Młotek, radca prawny w Chmura i Partnerzy Radcowie Prawni przepisy prawa pozwalają pobierać opłaty za parkowanie na terenie spółdzielni. Spółdzielnia może wprowadzić cennik i regulamin parkowania. Musi o tym wyraźnie poinformować osoby, które wjeżdżają na teren spółdzielni. - Nie wolno jej jednak samowolnie zakładać blokad na koła, ani zlecać tego innym osobom, na przykład pracownikom z agencji ochrony – wskazuje radca prawny. Radca prawny Miłosz Grzybowski z Poznania, specjalizujący się w obsłudze spółdzielni mieszkaniowych, z praktyki wie, że wprowadzenie cennika i regulaminu nie wystarcza, aby rozwiązać problem wolnych miejsc parkingowych na terenie spółdzielni lub wspólnoty. - W praktyce trudno takie postanowienia regulaminu wyegzekwować. Wymagałoby to dużych nakładów pracy przy dokumentowaniu naruszeń i notorycznego wytaczania w sądach procesów o zapłatę. Przy średnio 30 samochodach dziennie, parkujących na terenie spółdzielni, do ich obsługi trzeba by utworzyć cały dział windykacji. A to kosztuje. Pojawią się też inne wątpliwości - np. czy dochodzić opłaty od użytkownika czy właściciela pojazdu? – wskazuje Miłosz Grzybowski. W strefie ruchu może interweniować policja Adwokat Agnieszka Galiszewska wskazuje, że uregulowanie zasad korzystania z takich dróg, w szczególności parkowania, zasad poruszania pieszych czy dozwolonej prędkości może nastąpić poprzez wprowadzenie strefy ruchu czy strefy zamieszkania. - W strefie ruchu obowiązują wszystkie zasady ruchu drogowego. Zatem ograniczenie możliwości zatrzymywania się czy postoju następuje poprzez umieszczenie odpowiednich znaków drogowych. Za nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego kierowcy mogą być ukarani mandatem – mówi mec. Galiszewska. W strefie zamieszkania również obowiązują wszystkie przepisy z kodeksu ruchu drogowego, jednak pieszy może poruszać się po całej szerokości drogi oraz ma zawsze pierwszeństwo a dziecko do lat 7 może korzystać z drogi bez opieki. Ponadto w strefie zamieszkania prędkość dopuszczalna wynosi 20 km/h a parkowanie jest dozwolone tylko w miejscach do tego wyznaczonych. Zmiany organizacji ruchu może dokonać podmiot zarządzający tą drogą. Zatem w pierwszej kolejności należy ustalić kto jest właścicielem nieruchomości, na której znajduje się droga. Następnie należy przygotować projekt organizacji ruchu, który musi zawierać plan z zaznaczeniem dróg, których dotyczy oraz rozmieszczenie znaków drogowych. Całość dokumentacji może sporządzić inżynier ds. organizacji ruchu. Projekt należy również uzgodnić z policją i strażą miejską. - Po zatwierdzeniu strefy, służby będą mogły podejmować interwencje na przykład co do nieprawidłowego parkowania – wskazuje mec Agnieszka Galiszwska .

Rzecznik prasowy Miejskiego Zarządu Dróg, Jarosław Skrzydło wyjaśnia, że Regulamin Strefy Płatnego Parkowania w tej sytuacji jest jednoznaczny i przytacza jego fragment: „kierowca parkujący pojazd w obszarze SPP zobowiązany jest do uiszczenia opłaty za postój w wysokości ustalonej uchwałą. Opłaty za parkowanie pojazdów

odwołanie od mandatu za parkowanie w strefie zamieszkania